Gdy trudno się oddycha

Choroby dróg oddechowych mogą być spowodowane przez bakterie i wirusy, czynniki alergiczne lub genetyczne, a także przez nowotwory. W sezonie jesienno-zimowym najczęściej zmagamy się z różnego rodzaju
infekcjami dróg oddechowych. Zwykle nie są one groźne dla naszego zdrowia, pod warunkiem, że przebiegają bez komplikacji. Katar czy kaszel nie wymagają specjalistycznego leczenia, tylko odpoczynku i pozostania w domu. Można wspomagać się lekami przeciwzapalnymi i przeciwgorączkowymi oraz preparatami wielowitaminowymi.

Lekkie infekcje,
ciężkie powikłania
Dużo poważniej sprawa wygląda, jeśli tych drobnych infekcji nie leczymy. Wtedy mogą przerodzić się w poważniejsze choroby, jak zapalenie oskrzeli czy zapalenie płuc. Tutaj objawy są już bardzo nieprzyjemne — nie tylko złe samopoczucie czy wysoka gorączka, ale też uciążliwy kaszel, problemy z nabraniem powietrza do płuc, ból w klatce piersiowej przy próbie wzięcia głębszego oddechu. Konieczna jest konsultacja lekarska i włączenie odpowiednich leków, najczęściej antybiotyków nowej generacji o szerokim spektrum działania. Zapalenie oskrzeli czy zapalenie płuc trzeba potraktować poważnie i uczciwie je przechorować, leżąc w łóżku. Jeśli choroby nie doleczymy lub nie zwolnimy tempa życia, powikłania mogą bardzo poważnie zagrozić naszemu zdrowiu.

Uciążliwa astma
Powszechną chorobą dróg oddechowych jest również astma, która może być zarówno efektem powikłań po infekcjach, jak i skutkiem alergii, szczególnie wziewnej. Astma jest chorobą przewlekłą, cechującą się długoletnim przebiegiem i skłonnością do nawrotów dolegliwości, które z różnym nasileniem utrzymują się przeważnie przez całe życie. W zasadzie jest to choroba nieuleczalna, jednak dzięki prawidłowemu leczeniu można osiągnąć doskonałe efekty. Pacjent może wręcz zapomnieć o swojej chorobie, normalnie pracować, uczestniczyć w zajęciach sportowych i aktywnie spędzać czas wolny. Oczywiście, pod warunkiem, że będzie dbał o siebie i stosował się do zaleceń lekarza. Rozpoznanie astmy nie jest wyrokiem — dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny chory może brać udział w tych samych rodzajach aktywności jak jego zdrowi rówieśnicy.

Typowe objawy astmy to napady duszności, zwłaszcza w godzinach nocnych połączone z kaszlem, graniem w piersiach i uczuciem ucisku w klatce piersiowej. Często początek astmy jest poprzedzony innymi chorobami alergicznymi. U innych osób początek astmy występuje po infekcji dróg oddechowych. W niektórych przypadkach jedynym objawem astmy przez wiele lat jest uporczywy kaszel, pojawiający się podczas wysiłku oraz podczas snu i nad ranem. Taką postać astmy nazywamy wariantem kaszlowym. Rozpoznanie astmy potwierdza lekarz na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego, spirometrii, obserwacji szczytowego przepływu wydechowego i czasem prób prowokacyjnych.
abc

Podstawowym badaniem u chorych zgłaszających się do lekarza z kaszlem, katarem czy problemami z oddychaniem jest osłuchiwanie stetoskopem. Jeśli w drogach oddechowych słychać świsty, jest to objaw zapalenia oskrzeli lub astmy oskrzelowej. W przypadku trzeszczenia można wstępnie założyć, że chory ma zapalenie płuc. Jeżeli w płucach słabiej słyszalny jest szmer oddechowy, może to być rozedma płuc.

Oprócz badania stetoskopem lekarz wykonuje też badanie palpacyjne, czyli opukiwanie klatki piersiowej. W ten sposób można wykryć płyny lub zgrubienia w opłucnej. Ważne jest też zbadanie węzłów chłonnych — jeśli są powiększone, konieczne jest badanie wykluczające gruźlicę czy nowotwór. o wstępnego rozpoznania lub wykluczenia wielu chorób dróg oddechowych wykorzystuje się też zdjęcie płuc. Wykonuje się je na maksymalnym wydechu, gdy w płucach nie ma powietrza, mogącego zakłócać obraz. W ten sposób diagnozuje się m.in. gruźlicę, zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc.