Alergie krzyżowe, czyli podwójny atak alergenów

Zjawisko alergii krzyżowej pojawia się, kiedy jeden rodzaj przeciwciał reaguje w podobny sposób na dwa alergeny o podobnej budowie białkowej, choć niekoniecznie ze sobą spokrewnione. Obserwuje się reakcje krzyżowe zarówno w obrębie jednej grupy alergenów (np. pokarmowej – świeży pomidor i orzechy ziemne), jak i w różnych grupach:
- alergeny pokarmowe i wziewne (np. pyłki brzozy i jabłko),
- alergenami wziewne i kontaktowe (np. pyłki traw i lateks),
- alergenami pokarmowe i kontaktowe (np. mięso wieprzowe i sierść kota).

Alergie krzyżowe dotyczą często panalergenów, czyli grupy białek występujących zarówno w drobinach pyłku, jak i innych częściach roślin, które stanowią pokarm – czyli te same substancje uczulające możemy wprowadzić do organizmu i wdychając je, i spożywając. Tak rzecz się ma z pyłkami leszczyny i orzechami laskowymi.
Co ważne i pocieszające dla alergików cierpiących na alergię krzyżową wziewno-pokarmową, ta „podwójna” reakcja zachodzi tylko w okresie pylenia danej rośliny. Zatem np. uczulony na pyłki bylicy powinien w czasie ich najwyższego stężenia w powietrzu ograniczyć jedzenie marchwi i selera, które mogą z nimi reagować krzyżowo, żeby nie nasilać i tak uciążliwych objawów alergii. Warto wspomnieć, że przypadku owoców i warzyw, które często reagują krzyżowo z najpopularniejszymi alergenami, czyli pyłkami traw, drzew i zbóż, chodzi w większości przypadków o produkty surowe i nieprzetworzone. Przykładowo – alergik uczulony na pyłki bylicy może mieć objawy alergii krzyżowej, jedząc jedynie surową marchewkę – gotowana mu nie zaszkodzi.

Przy diagnozie często trudno stwierdzić czy reakcje organizmu na różne alergeny są wynikiem alergii krzyżowej czy po prostu świadczą o współwystępowaniu dwóch rodzajów alergii. Przykładowo – pacjent wcale nie musi cierpieć na alergię krzyżową na pyłki brzozy i jabłka, a po prostu być uczulony zarówno na pyłki brzozy, jak i na jabłka. W wykryciu alergii krzyżowej mogą pomóc różnego rodzaju testy laboratoryjne – skórne lub analizujące krew, a także test IgE. Jednak podstawą jest w tym przypadku uważna obserwacja organizmu i jego reakcji na różne alergeny oraz dokładny wywiad lekarski.