Odkleszczowe zapalenie mózgu

Źródłem odkleszczowego zapalenia mózgu jest pokąsanie przez zakażonego kleszcza (osobnika dorosłego, nimfę, niemal niewidoczną larwę) lub kontakt z jego zakażonymi płynami ustrojowymi. Zakażenie szerzy się również drogą pokarmową na skutek spożycia niepasteryzowanego mleka zakażonego zwierzęcia.

Okres wylęgania choroby wynosi od 7 do 14 dni. Pierwotne zakażenie w większości przebiega bezobjawowo lub ma charakter grypopodobny. Druga faza zakażenia (zajęcie ośrodkowego układu nerwowego) ma miejsce w 7-14 dni po wystąpieniu objawów grypopodobnych.

Opisano trzy typy kleszczowego zapalenia mózgu:
• środkowoeuropejski (występujący w Polsce),
• syberyjski,
• dalekowschodni.

Podtypy wirusa różnią się rodzajem kleszcza, w którego organizmie bytują oraz ciężkością wywoływanej choroby (najłagodniejsza postać po zakażeniu odmianą środkowoeuropejską).
Ukłucia przez kleszcze często prowadzą do wystąpienia reakcji o charakterze alergicznym, ropnym, obrzękowym, które mogą dawać różne objawy u ludzi w zależności od wrażliwości układu immunologicznego.

Ukłucia przez kleszcze dotyczą najczęściej kończyn górnych, dolnych. Zazwyczaj znajdujemy je na rękach, nogach, głowie i uszach, zgięciach stawów, w pachwinach oraz fałdach skórnych. Najmniej ukłuć występuje w obrębie szyi.

Jak usunąć kleszcza? Usuwanie kleszcza za pomocą pęsety jest dość trudne i wymaga doświadczenia. Należy jak najszybciej po zauważeniu kleszcza na powierzchni ciała przystapić do jego usunięcia. Delikatnie, ale zdecydowanie usunąć kleszcza chwytając go jak najbliżej ciała.

Zabronione jest wykręcanie kleszcza palcami oraz za pomocą substancji natluszczających. Może to spowodować zatkanie tchawek kleszcza, a następnie jego wymioty, które przyśpieszają przedostanie się bakterii i wirusów.

Alternatywą dla pęsety są miniaturowe pompki ssące, plastikowe "kleszczołapki" dostępne w aptekach. Jeśli nie jesteśmy pewni czy będziemy umieli właściwie usunąć kleszcza, wskazane jest zgłoszenie się do lekarza.

Po usunięciu kleszcza należy: dokładnie umyć ręce, zdezynfekować miejsce ukłucia wodą utlenioną lub 40 proc. alkoholem, obserwować miejsce po ukłuciu, jeśli wystąpi niepokojąca zmiana skonsultować się z lekarzem.