Tętnicze nadciśnienie płucne - groźna choroba

Uczucie braku powietrza pojawia się jedynie podczas wysiłku, np. przy marszu z szybkością dotychczas dobrze tolerowaną. Rzadziej wysiłek może wywoływać także ból w klatce piersiowej czy zasłabnięcie. Natomiast w spoczynku nawet w całkiem zaawansowanej fazie choroby objawy mogą nie występować. Oczywiście nie każda duszność wysiłkowa oznacza tętnicze nadciśnienie płucne (TNP). Wprost przeciwnie, nieporównywalnie częściej jest ona spowodowana przez niewydolność lewej komory serca, przewlekłe zapalenie oskrzeli (tzw. POCHP) i wiele innych, łagodniej niż TNP przebiegających chorób. Ważne jest jednak by lekarze byli wyczuleni na potencjalne objawy tętniczego nadciśnienia płucnego. Wczesne rozpoznanie tej groźnej i postępującej choroby może bowiem pomóc w zahamowaniu jej rozwoju.

Objawy choroby

Postawienie właściwej diagnozy w przypadku TNP może niestety trwać nawet kilka lat, gdyż towarzyszące jej objawy bardzo przypominają symptomy związane z innymi chorobami serca czy płuc albo ujawniają się dopiero w zaawansowanej postaci choroby. Oprócz głównego objawu — duszności, zadyszki, wraz z rozwojem choroby pojawiają się inne symptomy: zmęczenie i ogólne wyczerpanie, zawroty głowy, omdlenia, ucisk lub ból w klatce piersiowej, zwłaszcza przy wysiłku, puchnięcie kostek lub nóg, szybki lub nieregularny puls. Przyczyną choroby jest postępujące zwężanie się drobnych tętniczek płucnych, prowadzących krew od serca do płuc co przy początkowo takim samym przepływie krwi przez płuca, podwyższa w nich ciśnienie krwi. Obciąża to pracę serca, co może doprowadzić do prawokomorowej niewydolności serca, zmniejszonego w związku z tym przepływu krwi przez płuca i przedwczesnego zgonu.

Czego nie robić

Tętnicze nadciśnienie płucne jest uznawane za chorobę rzadką. Może rozwinąć się u noworodków, dzieci i dorosłych obu płci. Średnia wieku chorych to około 50 lat. Wśród chorych poniżej 40. roku życia przeważają kobiety. Nieleczeni chorzy umierają średnio w ciągu kilku lat od rozpoznania. Leczenie TNP jest uzależnione od potrzeb danego pacjenta i stadium choroby. Stosuje się terapię farmakologiczną, a jeśli ta okaże się nieskuteczna, w niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie przeszczepu płuc, a czasami także serca. Dostępne metody leczenia umożliwiają wydłużenie czasu aktywności fizycznej, podnoszą jakość funkcjonowania pacjentów i przedłużają ich życie.

Osoba, u której stwierdzono nadciśnienie płucne, nie powinna rezygnować z prowadzenia aktywnego stylu życia, o ile aktywność ta nie wywołuje bólu lub innych niepokojących objawów. Jednak jeśli objawy choroby są bardzo poważne, to pewne ograniczenia będą konieczne.

W około połowie przypadków nie znajduje się przyczyny rozwoju TNP. U niewielkiej części pacjentów występuje dziedziczne podłoże choroby. Do najczęstszych czynników ryzyka rozwoju TNP zalicza się także choroby układowe tkanki łącznej (tzw. kolagenozy), zwłaszcza sklerodermię. Również infekcja wirusem HIV oraz nadciśnienie wrotne mogą uruchomić rozwój TNP.

Co robić, aby złagodzić objawy nadciśnienia? Nie wykonuj czynności, które wymagają o ciebie dużego wysiłku. Poświęć czas na przygotowywanie pożywnych posiłków. Twoja dieta wymaga ograniczenia spożycia soli, w związku z czym należy unikać kupowania gotowych dań. Kontroluj spożycie płynów.

Co robić

Spożywaj trzy posiłki dziennie; jedz powoli i w pozycji siedzącej. Kontroluj swoją wagę. Nie pal i nie pij alkoholu. Przy rzucaniu obu nałogów możesz skorzystać z ośrodków pomocy. Dbaj o zęby, aby uniknąć infekcji. Planuj swój cały dzień tak, aby znaleźć czas na odpoczynek. Jeśli przyjmujesz różne leki w różnych dniach tygodnia — przygotuj sobie plan.