Kto się boi piątku trzynastego, czyli o paraskewidekatriafobii

Ta skomplikowana nazwa określa fobię, objawiającą się panicznym lękiem przed piątkiem trzynastego, który według ludowych przesądów uchodzi za pechowy dzień. Przeważnie śmiejemy się z zabobonów, które się z nim wiążą, ale na wszelki wypadek nie pozwalamy czarnemu kotu, żeby przeciął nam drogę, bo po co kusić los? Okazuje się jednak, że piątku trzynastego można się panicznie bać.

Fobia to nie zwykły strach, ale ciągła, paniczna obawa przed zetknięciem się z przedmiotem fobii, którym może być właściwie wszystko – od poszczególnych rodzajów zwierząt, przez otwarte lub zamknięte przestrzenie, po... figury geometryczne czy liczby. Często towarzyszą jej objawy fizyczne, takie jak pocenie się, podwyższone ciśnienie, zawroty głowy czy problemy z trawieniem. W przypadku paraskewidekatriafobii sprawa jest o tyle mało kłopotliwa, że piątek trzynastego zdarza się zaledwie kilka razy do roku.

Istnieje też inna fobią, po części związana z dzisiejszą datą. To triskaidekafobia, czyli paniczny strach przed liczbą trzynaście.

Skąd właściwie w naszej kulturze wziął się strach przed tą właśnie datą? Według jednej z teorii ma on początek w dacie 13 października 1307 roku, kiedy to aresztowano Templariuszy, kłamliwie oskarżonych przez króla Francji Filipa IV m.in. o herezję, sodomię i bałwochwalstwo. W rzeczywistości król był u zakonu bardzo zadłużony i chciał się pozbyć wierzycieli, żeby nie musieć spłacać długów. Podobno wówczas ostatni wielki mistrz zakonu, Jacques de Molay, tuż przed spłonięciem na stosie przeklął Filipa IV i papieża Klemensa V. Rok później obaj byli martwi. Ta teoria o piątku trzynastego pojawiła się dopiero na początku XX w.