Zwyrodnienie plamki żółtej

Plamka żółta to ważny obszar siatkówki oka, znajdujący się w jego wnętrzu, naprzeciwko źrenicy. Jej barwa pochodzi od obecności żółtych barwników, między innymi luteiny. Znajdują się w niej dwa rodzaje komórek światłoczułych, czyli fotoreceptorów. Wszelkie zmiany w obrębie plamki żółtej prowadzą do zaburzeń widzenia i problemów ze wzrokiem.

Przyczyny zwyrodnienia plamki żółtej nie są do końca znane. Jedną z nich jest najprawdopodobniej malejąca z wiekiem zdolność do eliminowania wolnych rodników z siatkówki oka. Prowadzi to do uszkodzenia siatkówki i ryzyka utraty wzroku. Zwyrodnienie plamki żółtej może też mieć podłoże genetyczne lub być spowodowane naszym stylem życia lub szkodliwym wpływem środowiska, w którym przebywamy na co dzień. Na rozwój AMD wpływają m.in.: miażdżyca, nadciśnienie, otyłość, palenie papierosów lub nadmierne opalanie się.

Zwyrodnienie plamki żółtej w początkowym stadium jest trudne do wykrycia. U niektórych osób, szczególnie gdy dotyczy tylko jednego oka, nie wpływa na ostrość widzenia. Gdy pojawiają się pierwsze dolegliwości, choroba może już być w bardzo zaawansowanym stadium. Ryzyko choroby rośnie wraz z wiekiem, dlatego ważne jest, by osoby po 45. roku życia regularnie badały się u okulisty. Specjalista ma do dyspozycji zaawansowane technologie i narzędzia diagnostyczne, na przykład kontrastowe badanie naczyń krwionośnych dna oka. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie zmian w gałce ocznej, zanim zaczną dawać jakiekolwiek objawy.

Zwyrodnienie plamki żółtej może występować w dwóch postaciach:
• postać sucha — dotyczy ok. 90 proc. chorych. Jest to łagodniejsza forma AMD. Pogarszanie się ostrości wzroku może trwać kilka lat. W obrębie plamki żółtej pojawiają się zmiany zanikowe. Stopniowo obumierają komórki, które odpowiadają za odbieranie bodźców wzrokowych i funkcjonowanie siatkówki
• postać mokra — pojawia się u ok. 10 proc. chorych na AMD. Jej przebieg jest ciężki, a utrata widzenia następuje nawet w ciągu kilku dni. W okolicach plamki żółtej powstają nieprawidłowe naczynia, które tworzą tzw. błonę podsiatkówkową. Mogą pojawiać się krwotoki w gałce ocznej i trwałe uszkodzenie siatkówki.

Leczenie polega na hamowaniu rozwoju choroby. Profilaktyka AMD powinna obejmować systematyczne badania okulistyczne. Bardzo ważna jest dieta. Powinny znaleźć się w niej żółte warzywa, dynia czy żółta papryka, które są źródłem luteiny. Warto też kontrolować poziom cholesterolu we krwi — jego nadmiar prowadzi do nadciśnienia i miażdżycy, które zwiększają ryzyko AMD. Trzeba też chronić oczy przed nadmierną ekspozycją promieni słonecznych.
­kr