Chroń dziecko przed FAS. Nie pij alkoholu w ciąży!

Płodowy zespół alkoholowy, czyli FAS (Fetal Alcohol Syndrome) obejmuje zaburzenia fizyczne i neurologiczne. Pojawia się, gdy kobieta w ciąży pije alkohol. Wciąż nie ma danych, jaka ilość powoduje chorobę. Rzadsze picie alkoholu może wywołać FAE (Fetal Alcohol Effects). W takim wypadku dziecko ma takie same symptomy jak przy FAS, ale o mniejszym natężeniu. Gdy przyszła matka pije alkohol okazjonalnie, to FAS może dotyczyć tylko sfery umysłowej, a nie fizycznej dziecka.

Jest to jedna z niewielu chorób, na której wystąpienie ma wpływ wyłącznie matka. W Polsce każdego roku rodzi się więcej dzieci z FAS niż z zespołem Downa. Lekarze ostrzegają, że w III trymestrze ciąży etanol może znacząco spowolnić rozwój dziecka i spowodować przedwczesny poród. Jednak maluch uszkodzony już w organizmie matki przez kontakt z alkoholem, zaległości rozwojowych już nigdy nie nadrobi.

Lista objawów FAS jest bardzo długa. Występuje niski wzrost, małogłowie i dysmorfia twarzy, która jest niesymetryczna, płaska, szeroka, o wyglądzie orientalnym, oczy osadzone są szeroko, nos najczęściej jest krótki i zadarty. Cechą charakterystyczną zespołu jest słabo zaznaczona lub całkowity brak rynienki podnosowej. Dodatkowo warga jest bardzo cienka, uszy są nisko usadzone, często ze zniekształconymi małżowinami, a owłosienie jest obfitsze niż u przeciętnego człowieka.

Poza tym występują wady układu kostno-mięśniowego i zaburzenia czucia głębokiego, problemy z koordynacją i pamięcią, trudności w uczeniu się, zmniejszone pole widzenia, słaba pamięć wzrokowa, problemy ze słyszeniem, opóźniony rozwój mowy, nadwrażliwość na ból, anomalie w budowie organów wewnętrznych, takich jak wątroba, serce, nerki i narządy płciowe.

Pojawiają się również problemy z zachowaniem, nadpobudliwość, niedostosowanie społeczne, trudności w przewidywaniu konsekwencji swoich zachowań, niekontrolowane napady złości, agresja, skłonność do uzależnień, lęki i skłonności depresyjne.

U starszych dzieci i osób dorosłych mogą wystąpić wtórne objawy FAS. Pojawia się lęk, złość, wycofanie, gwałtowność, zamknięcie się w sobie, skłonność do kłamstw, problemy w szkole, ucieczki z domu, postawa ofiary lub prześladowcy, depresja, zależność od innych, samookaleczanie się, skłonności samobójcze czy kłopoty z prawem. Mogą pojawić się też tendencje do bycia bezrobotnym i bezdomnym.

Jeśli płodowy zespół alkoholowy zostanie szybko wykryty, a dziecko będzie prawidłowo leczone oraz otrzyma troskliwą opiekę rodzicielską i psychologiczną, można zapobiec skrajnym zachowaniom.

Aby uświadomić przyszłym matkom przykre konsekwencje picia alkoholu w ciąży, od 2004 r. obchodzimy Światowy Dzień FAS. Dzień ten ma również na celu zwrócenie uwagi społeczeństwa na występowanie problemu w skali światowej.