Zdjęcie jest tylko ilustracją do tekstu
Autor zdjęcia: pixabay.com
Z roku na rok systematycznie wzrasta zachorowalność na tego raka. W Polce co roku wykrywa się go u 3,5 tys. pacjentów. Czerniak, bo o nim mowa, jest trudny do leczenia. Stuprocentową gwarancję daje jego wczesne wykrycie. 12 maja obchodzimy Europejski Dzień Walki z Czerniakiem.
Czerniak to nowotwór skóry, błon śluzowych lub błony naczyniowej oka. Co roku specjaliści wykrywają coraz więcej zachorowań. Częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Główną przyczyną choroby jest zbyt intensywne wystawienie skóry na naturalne i sztuczne promieniowanie ultrafioletowe. Dlatego na czerniaka można zachorować przez cały rok.
Co roku na czerniaka choruje 3,5 tys. Polaków. Aż 40 proc. przypadków wykrywają lekarze pierwszego kontaktu. Jednak niemal połowa chorych umiera ze względu na zbyt późną diagnozę. Umiejscowienie czerniaka często zależy od wieku. U ludzi młodych zazwyczaj pojawia się na klatce piersiowej lub nogach, a u starszych na twarzy i tułowiu.
W przypadku czerniaka najważniejszą rolę odgrywa szybka diagnoza. Tylko wtedy jest możliwe całkowite wyleczenie. Niestety, nowotwór skóry często ma przerzuty. Wiąże się to z grubością guza pierwotnego, jeżeli ma mniej niż 1,5 mm, to przerzuty zazwyczaj występują w ciągu 26 miesięcy. Jeśli jest większy niż 4 mm, to u około połowy chorych dochodzi do przerzutów w ciągu 10 miesięcy.
Aby wykryć raka skóry, trzeba bardzo dokładnie obserwować swoje ciało. Zaniepokoić powinny zmiany w obrębie już istniejących znamion. Do lekarza powinniśmy się wybrać, gdy zaobserwujemy zgrubienia, zaczerwienienia wokół znamienia, świąd, krwawienie, zmiany zabarwienia (ciemne, niebieskie, sine, czarne i bezbarwne), zmianę kształtu i powiększenie.
Żeby szybciej zapamiętać niepokojące objawy, lekarze używają określenia ABCDE.
A z angielskiego oznacza assymetry, czyli zmiana kształtu znamienia z okrągłego na niesymetryczne;
B to border, czyli nierówne lub postrzępione brzegi;
C - colour, tj, zmiana zabarwienia;
D oznacza diameter, czyli znamię większe niż 6 mm powinno być zbadane;
E - evolved, czyli zmiana rozmiaru, kształtu, wyglądu w ostatnim czasie.
A z angielskiego oznacza assymetry, czyli zmiana kształtu znamienia z okrągłego na niesymetryczne;
B to border, czyli nierówne lub postrzępione brzegi;
C - colour, tj, zmiana zabarwienia;
D oznacza diameter, czyli znamię większe niż 6 mm powinno być zbadane;
E - evolved, czyli zmiana rozmiaru, kształtu, wyglądu w ostatnim czasie.
Co ciekawe, większość czerniaków u osób, które posiadają wiele znamion, powstaje na zdrowej skórze. Tylko 25-40 proc. rozwija się w połączeniu ze znamieniem barwnikowym.
Do głównych czynników wywołujących czerniaka należą:
– zbyt długie wystawianie skóry na działanie promieni UVA i UVB, zarówno naturalne, jak i sztuczne;
– występujące oparzenia słoneczne w dzieciństwie;
– jasna karnacja skóry, jasny kolor włosów i oczu, piegi;
– wiek i płeć: większe ryzyko zachorowania na czerniaka występuje u kobiet, a z wiekiem jeszcze wzrasta;
– wystąpienie czerniaka u bliskich;
– duża liczba znamion barwnikowych;
– wysoki status socjoekonomiczny.
Jest aż 40 odmian czerniaków. Do najczęściej występującego należy czerniak szerzący się powierzchownie. Na tę odmianę raka choruje około 60 proc. pacjentów. Drugi na liście jest czerniak powstający w plamie soczewicowatej, z którym zmaga się niemal 20 proc. chorych.
Pierwszym etapem leczenia nowotworu skóry jest wycięcie go wraz ze zdrową skórą o szerokości około 1 cm. Gdy zmiana skórna jest większa, usuwa się 2-3 cm zdrowej skóry. Przy bardziej zaawansowanej postaci z przerzutami, oprócz operacji stosuje się chemioterapię, immunoterapię lub radioterapię.
mos
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Dodaj komentarz Odśwież
Dodawaj komentarze jako zarejestrowany użytkownik - zaloguj się lub wejdź przez